آفات گلسرخیان:
در مجموع حدود 79 گونه آفت از روی گیاهان گلسرخیان در نقاط مختلف کشور گزارش شده است. از این 79 گونه
32 گونه متعلق به جوربالان Homoptera
23 گونه متعلق به سخت بالپوشان Coleoptera
11 گونه متعلق به زنبورها Hymenoptera
7 گونه متعلق به بالپولکداران Lepidoptera
2 گونه متعلق به کنه ها Acari
2 گونه متعلق به راست بالان Orthoptera و
2 گونه از حلزون ها میباشد.
از نظر اهمیت 48 گونه از مجموع آفات گزارش شده از روی گلسرخیان در نقاط مختلف کشور خسارت آنها قابل توجه نمیباشد و در این مبحث از معرفی آنها چشم پوشی میکنیم.
حدود 20 گونه از آنها در درجه دوم اهمیت قرار دارند که ما دراینجا مختصرا آنها را معرفی میکنیم و 12 گونه در درجه اهمیت نسبتا بالایی قرار دارند و در این مبحث توضیحات کامل تری را ارائه میدهیم.
حشراتی که خسارت آنها در درجه دوم قرار دارند شامل:
لیسه Agriolimax agrestis
طبیعتا از استانهای شمالی کشور از روی گلسرخیان نیز گزارش شده و با تغذیه از برگ و همچنین ایجاد بوی نامطبوع خسارت اصلی را وارد میکند.
لازم به تذکر است که این گونه از لیسک ها از لیسک های کاهو بشمار می آید و همین گونه در تهران در مزارع کاهو یافت میشود که خسارت قابل توجهی به مزارع کاهو وارد میکند. اما در تهران لیسک مذکور از روی گلسرخیان گزارش نشده است.
از مشخصات ظاهری آن به وجود دم کوتاه در انتهای بدن، شکل رویی مانتل بصورت اثر انگشت و وجود خط میانی-پشتی کوتاه و بریده میباشد. همانطور که مشخص است صدف پنهان دارد.
طی تحقیقی که جدیدا در مزارع کاهوی استانهای مازندران و تهران صورت گرفته است طعمه جدید فریکول در کنترل این راب نسبت به سایر سموم مانند کارباریل تاثیر بیشتری داشته است.
زنبور چوبخوار Ardis brunniventris
از سالهای خیلی دور در ایران وجود داشته است و اولین گزارش آن توسط عبائی در سال 1362 میباشد. این حشره فقط روی نسترن بسر برده و در تمام مناطق کشور با اهمیت اقتصادی متوسط وجود دارد. شاخه های گیاه در اثر تغذیه لارو این زنبور در مدت زمان کوتاهی پژمرده میشوند و در زیر قسمت پژمرده شده کانال تغذیه لارو دیده میشود. در پایین این کانال لارو آفت معمولا دیده خواهد شد. طول لارو حدود 15 میلیمتر بوده و رنگ آن سفید شیری است. معمولا طول کانال ایجاد شده توسط هر لارو تا 5 سانتیمتر میرسد. پس از پایان تغذیه لارو کامل شده از ساقه خارج شده و برای زمستان گذرانی وارد خاک میشود. در ابتدای بهار سال آینده لارو وارد مرحله شفیرگی شده و پس از آن حشره کامل ظاهر میشود. زنبور کامل سیاه رنگ بوده و 6 تا 8 میلیمتر طول دارد. ظهور زنبورها معمولا اواخر فروردین و اوایل تا اواسط اردیبهشت است. بسته به منطقه جغرافیایی ظهور حشرات کامل متفاوت است. حشره ماده تخم های خود را بصورت انفرادی روی سرشاخه های جوان رز قرار داده و پس از مدتی تخم ها تفریخ شده و لارو بلافاصله وارد شاخه میشود و شروع به تغذیه از ساقه میکند. بنابراین این زنبور تک نسلی است.
مبارزه شیمیایی خاصی علیه این حشره توصیه نمیشود. در صورت مشاهده خسارت و تشخیص آن هرس سرشاخه ها و انهدام آنها جمعیت آن را کاهش میدهد.
زنبور ساقه خوار Monophadus elongatulus
گونه ای همه جا گیر است و لارو آن به شاخه های جوان خسارت میزند.
زنبور Diplolepis mayri
این زنبور از میوه یا بذور گلسرخیان تغذیه دارد . اهمیت اقتصادی چندانی ندارد و در استانهای مازندران، فارس، ایلام و لرستان گزارش شده اند.
زنبور Diplolepis rosae
مانند گونه بالایی میباشد.
زنبور برگ بر Megachile analis
این زنبورها گونه هایی همه جا گیر هستند و خسارت ناچیزی به گیاه وارد میکنند. اما گاها دیده شده افرادی که در منازل این گیاهان را به تعداد کم حتی یک بوته دارند خسارت این زنبور را نمیتوانند تحمل کنند و بدون اینکه حشره آفت را بشناسند گیاهان خود را سمپاشی میکنند! خسارت وارده توسط این زنبورها بصورت بریدگی های دایره ای شکل است. زنبور کامل با استفاده از قطعات دهانی خود در فرصت مناسب قسمتی از برگ را بریده و با خود حمل میکند. به درختانی مثل انار، هلو، سیب و گلابی نیز خسارت میزند. همانطور که گفته شد خسارت این حشرات بیشتر در منازل مشکل ساز است.
برای توضیحات بیشتر به کلینیک گیاهپزشکی مراجعه کنید.
سوسک Oxythyrea funesta
این سوسک از گلها و برگها تغذیه میکند و گونه ای همه جا گیر است.
سوسک برگخوار Plagiodera versicolora
از برگها تغذیه دارد و از استانهای کرمانشاه و کهکیلویه و بویراحمد گزارش شده است.
سوسک Cetonia aurata
در مجموع لاروهای این خانواده خاکزی اند بجز سوسک کرگردنی خرما! در استانهای شمالی کشور این سوسک از روی این گیاهان گزارش شده است. در ایران ابتدا سال 1323 توسط افشار گزارش شده است. حشرات کامل این سوسک از برگهای جوان، گلها و میوه های جوان برخی درختان میوه، رز و ... تغذیه میکند.
پروانه جوانه خوار گل محمدی Cnaemidophorus rhododactylus
همانطور که از نامش پیداست لارو این حشره با تغذیه از جوانه ها و گلها خسارت خود را وارد میکند. در حال حاضر خسارت وارده آن اهمیت اقتصادی ندارد اما با توجه به نوع تغذیه آن که از گلها میباشد و از آنجایی که گلها در گلسرخیان بسیار اهمیت دارند لذا قابل توجه میباشد. این حشره در حال حاضر از استان اصفهان گزارش شده است.
پروانه آرکیپس یا کرم جوانه خوار Archips rosanus
روی درختان میوه دانه دار و هسته دار بیشتر دیده میشود اما در استان آذربایجان گاهی روی گلسرخیان نیز خسارت قابل توجهی وارد میکند. عرض 20 – 25 mm، بال جلویی زرد مایل به خاکستری و در بال جلویی پروانه ماده نقش و نگار بیشتر دیده میشود. لارو سبز رنگ بطول 20mm دارد. زمستان گذرانی بصورت تخم میباشد. خسارت در گلسرخیان بیشتر بصورت لوله ای شدن برگهاست پروانه آرکیپس تک نسلی میباشد. با این حشره در بخش آفات درختان میوه بیشتر آشنا میشوید.
شته Chaetosiphon chaetosiphon
این شته با تغذیه از شیره گیاهی و استقرار روی جوانه ها و برگها خسارت خود را وارد میکند. این شته از استانهای کرمان، خراسان، سیستان و بلوچستان و تهران گزارش شده است.
سپردار قهوه ای مرکبات Chrysomphalus dictyosperimi
روی شاخه ها و برگها مستقر شده و در استانهای شمالی کشور و تهران گزارش شده اند.
سپردار بنفش زیتون Parlatoria oleae
روی شاخه ها و برگ ها مستقر میشود و گونه ای همه جا گیر است و بر روی درختان دانه دار و هسته دار و گیاهان زینتی و جنگلی دیده میشود. حشره ماده بنفش رنگ بوده و سپر خاکستری دارد.
شپشک Parlatoria pergandii
این شپشک فقط از استانهای شمالی کشور گزارش شده است.
شپشک استرلیایی Icerya purchase
از بزرگترین شپشک ها میباشد که بومی ایران نیست. پلی فاژ، قدرت زاد و ولد سریع، ترشح عسلک فراوان از خصوصیات آن است.
شپشک سپردار واوی نارون Lepidosaphes ulmi
این شپشک از روی گلسرخیان از استان لرستان گزارش شده است. روی شاخه ها مستقر میشود و اهمیت اقتصادی ندارد.
سپردار گل سرخ Aulacaspis rosae
این سپردار با مستقر شدن بر روی شاخه ها و تغذیه از شیره گیاهی باعث ضعف گیاه شده اما خسارت آن فاقد اهمیت اقتصادی اما قابل توجه است. این سپردار در حال حاضر از استان تهران و استانهای شمالی کشور از روی گلسرخیان گزارش شده است.
شپشک سپردار ستاره ای یا چینی Ceroplastes sinensis
این شپشک روی شاخه ها و برگهای گلسرخیان نیز مستقر میشود. لازم به توضیح است که این آفت پلی فاژ است و در آفات گل ابریشم و شمشاد نیز معرفی شده است. در بخش آفات درختان میوه، آفات مرکبات با این حشره بیشتر آشنا میشوید لذا بهتر است مختصری توضیح در مورد آن بدهیم.
همانطور که گفته شد این شپشک پلی فاژ بوده و کم و بیش در باغات مرکبات و زیتون دیده میشود. ترشح عسلک دارد. حشره ماده تا 7 mm میرسد. پوره قبل از بلوغ ستاره ای شکل است و به همین خاطر به شپشک ستاره ای نیز معروف است. ظاهرا تک نسلی است و بیشتر بکرزائی دارند. به علت پلی فاژ بودن و کنترل طبیعی عمدتا فاقد اهمیت اقتصادی است.
آفات آفات رز، آفات گل محمدی، آفات نسترن
منوی اصلی
نویسنده: 
